Όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν για το φιάσκο των φωτοβολταϊκών, μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο για την περίοδο 2011 – 2014 θα φέρει πληθώρα αποτελεσμάτων που αποκαλούν τα φωτοβολταϊκά «φούσκα» και «φιάσκο».
Οι τίτλοι των ΜΜΕ έκαναν λόγο για κόσμο που έχανε τα χρήματά του, για τα «φωτοβολταϊκά του… λαού» και το «κίνημα των αγροτών». Για τα επόμενα χρόνια, ο κλάδος της ενέργειας είχε παγώσει σχεδόν ολοκληρωτικά. Ο κόσμος μέχρι και σήμερα έχει μεγάλη φοβία για τα φωτοβολταϊκά και είναι πολύ καχύποπτος.
Ακόμη και σήμερα, δέκα χρόνια μετά, η πλειονότητα των υποψήφιων πελατών μας στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables, αναφέρει ως πρώτες αντιρρήσεις τη «φούσκα» και το φιάσκο των φωτοβολταϊκών, αναρωτώμενοι αν συμφέρουν ή όχι.
Τι είχε συμβεί το 2011 στον χώρο της ενέργειας; Ποια είναι η πραγματικότητα; Πόσα χρήματα χάθηκαν και ποιοι τα έχασαν; Υπήρξε «φούσκα» και φιάσκο των φωτοβολταϊκών; Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα, μεταφέροντας τη δική μας εμπειρία και των πελατών μας εκείνη την περίοδο και θα παρουσιάσουμε όσα διδαχθήκαμε από μία εποχή που στην ουσία έχει αλλάξει τα πάντα σήμερα.
Η «παγίδα» του συμπληρωματικού εγγυημένου εισοδήματος και οι υπεραποδόσεις δημιούργησαν το φιάσκο των φωτοβολταϊκών
Το εγγυημένο συμπληρωματικό εισόδημα και οι αποδόσεις επένδυσης που έφταναν έως και το 42% είχαν δημιουργήσει έναν «πυρετό» ενδιαφέροντος για τα φωτοβολταϊκά, ειδικά την περίοδο 2007-2009.
Τότε, όλα τα φωτοβολταϊκά αφορούσαν πώληση ρεύματος στο δίκτυο. Οι ενδιαφερόμενοι έτριβαν τα χέρια τους που θα έκαναν απόσβεση της επένδυσης σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και θα απολάμβαναν τόσο μεγάλες εγγυημένες ετήσιες αποδόσεις.
Συγκεκριμένα, ένα φωτοβολταϊκό 10 kW απέφερε ετήσια έσοδα €7.500. Ένα τέτοιο ποσό αποτελούσε τεράστιο κίνητρο για να εγκαταστήσει κάποιος ένα φωτοβολταϊκό στη στέγη του σπιτιού του.
Οι επιδοτήσεις του κράτους και ο επικοινωνιακός μηχανισμός για πρόκληση ενδιαφέροντος σε συνδυασμό με τις τεράστιες αποδόσεις, θα έπρεπε να θορυβήσουν τους πάντες. Στο βωμό του… χρήματος ωστόσο, όλοι μπορούν να κωφεύσουν κυρίως με τη θέλησή τους. Οι επιστροφές του 42% ετησίως σαν ποσοστό έπρεπε να θορυβήσει. Διαφαίνονταν ότι η κατάσταση δεν ήταν βιώσιμη. Aκόμη και οι ενδιαφερόμενοι όμως κοίταζαν στο τέλος πόσα χρήματα θα βάλουν στη τσέπη από τη «σίγουρη και εγγυημένη επένδυση».
Η Wikipedia ορίζει ως επένδυση τη «δέσμευση κεφαλαίων για ένα χρονικό διάστημα, η οποία αναμένεται να αποφέρει πρόσθετα κεφάλαια στον επενδυτή». Η λέξη κλειδί εδώ είναι η «αναμένεται». Ένας επενδυτής κάνει μία επένδυση η οποία θα του αποφέρει μεγάλο κέρδος, μικρότερο κέρδος, επιστροφή χρημάτων ή απώλειες. Τα εγγυημένα και σίγουρα κέρδη δεν υπάρχουν πουθενά. Και αυτό το τονίζουμε στους πελάτες μας. Αντιθέτως, υπάρχουν οι ασφαλέστερες επενδύσεις και τα φωτοβολταϊκά συνέχισαν να είναι ασφαλείς επενδύσεις ακόμη και μετά το μεγάλο κούρεμα που ήρθε.
Οι επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά ήταν συμφέρουσες ακόμη και μετά το μεγάλο κούρεμα των εγγυημένων τιμών
Οι φράσεις «φούσκα» και φιάσκο των φωτοβολταϊκών αφορούσαν κυρίως το «κούρεμα» που είχε αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί στις εγγυημένες τιμές. Ήταν τα χρήματα που θα έχαναν ετησίως όσοι είχαν επενδύσει στα φωτοβολταϊκά.
Το κούρεμα ήταν πολύ μεγάλο καθώς αποδείχθηκε ότι οι υπεραποδόσεις δεν ήταν βιώσιμες. Για την ακρίβεια, το κούρεμα μείωσε τις ετήσιες αποδόσεις από το 42% στο 16%.
Ρωτήστε οποιονδήποτε ασχολείται με επενδύσεις πως του φαίνεται ένα ποσοστό ετήσιας απόδοσης 16% και θα σας απαντήσει ότι είναι πολύ μεγάλο.
Αυτή ήταν η νέα πραγματικότητα και τα λεφτά που θα έχαναν οι επενδυτές θα ήταν τα επιπλέον κέρδη που θα είχαν αποκομίσει προ κουρέματος. Για τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, δε, οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά είχαν γίνει… ασύμφορες επειδή παλαιότερα έδιναν 42% και πλέον 16%.
Σκεφτείτε, πως στην Γερμανία οι ετήσιες αποδόσεις εκείνη την περίοδο ήταν στο 8% και στη χώρα μας υπήρχαν πάλι υπεραποδόσεις.
Φιάσκο των φωτοβολταϊκών: Τα €3.000-€4.000 που έχανε το «Κίνημα των αγροτών» είναι επιχείρημα ότι τα φωτοβολταϊκά είναι από τις ασφαλέστερες επενδύσεις
Μέσα στην εποχή της «φούσκας» και του φιάσκο των φωτοβολταϊκών, ο τύπος έγραφε για τα κορεσμένα δίκτυα. Ο κορεσμός οδηγούσε σε απορρίψεις φακέλων αδειοδοτήσεων φωτοβολταϊκών πάρκων. Αποτέλεσμα οι αγρότες να χάνουν €3.000 – €4.000 που είχαν δαπανήσει για τις μελέτες και την κατάθεση του φακέλου.
Αυτό ισχύει και σήμερα. Ταυτόχρονα αποτελεί μεγάλο επιχείρημα ότι τα φωτοβολταϊκά είναι από τις ασφαλέστερες επενδύσεις και τονίζουμε αυτό το ενδεχόμενο στους πελάτες μας.
Σήμερα, το συγκεκριμένο κόστος ανέρχεται περίπου στα €2.000. Αναφέρουμε σε κάθε ενδιαφερόμενο πως αυτό είναι το μεγαλύτερο ρίσκο που θα πάρει για μία επένδυση σε φωτοβολταϊκό πάρκο. Υπάρχει ο κίνδυνος απόρριψης της αίτησης άρα αυτά τα χρήματα να χαθούν.
Σε περίπτωση που ο φάκελος εγκριθεί και υπογραφεί η σύμβαση για τις τιμές πώλησης της κιλοβατώρας, τότε μόνο θα πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση που για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο 100 kW το κόστος σήμερα ανέρχεται σε περίπου €67.000 σε σχέση με το κόστος των €160.000 πριν δέκα έτη.
Οπότε το ερώτημα είναι αν θεωρεί κάποιος ενδιαφερόμενος μεγάλο ή μικρό το ποσό των €2.000 που μπορεί να χαθεί στο 100% για να εισπράξει από ένα πάρκο 100 kW το ποσό των €227.500 τα επόμενα 25 έτη, με την επένδυση των €67.000 που μεσολαβεί για την εγκατάσταση του πάρκου γίνεται μόνο μετά την έγκριση του φακέλου και το «κλείδωμα» των τιμών πώλησης ρεύματος στο δίκτυο.
Καθιστούν τα παραπάνω τη συγκεκριμένη επένδυση ασφαλή; Κατά τη γνώμη μας, ναι, και ας δούμε παρακάτω ένα παράδειγμα από την ίδια την εταιρεία μας.
Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables, πράττουμε οι ίδιοι ό,τι λέμε στους πελάτες μας
Ως μία εταιρεία που επιθυμεί, όπως όλες, να μειώσει τα λειτουργικά κόστη και να αυξήσει την κερδοφορία της, αναζητούμε συνεχώς τρόπους χρηματοδότησης και επενδύσεων που θα οδηγήσουν την ΙΩΝΙΚΗ Renewables στην ανάπτυξη.
Το τελευταίο διάστημα εξετάζαμε διάφορες επενδύσεις ώστε να δούμε ποια θα ήταν η πιο συμφέρουσα με το καλύτερο risk-reward ratio.
Έχοντας να επιλέξουμε από ευρεία γκάμα επενδυτικών προϊόντων, και από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καταλήξαμε σε ένα συμπέρασμα. Πως ένα φωτοβολταϊκό πάρκο είναι αυτή τη στιγμή μία επένδυση που θα μας απέφερε ετήσιες αποδόσεις άνω του 10% με την μεγαλύτερη ασφάλεια και τις λιγότερες πιθανότητες απωλειών.
Τόσο απλά, όπως συμβουλεύουμε και τους πελάτες μας, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση ενός δικού μας φωτοβολταϊκού πάρκου. Όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, αυτό το διάστημα το χτίζουμε, με τις βάσεις των πάνελ να έχουν ήδη εγκατασταθεί.
Οι πτωχευμένες εταιρείες φωτοβολταϊκών: Όταν το χρήμα δεν είναι καλός σύμβουλος και αγνοείται η ποιότητα
Μέσα σε εκείνο το διάστημα των «κουρεμάτων», των… ασύμφορων φωτοβολταϊκών και των αγροτών που έχαναν χρήματα, ήρθαν και οι πτωχεύσεις πολλών εταιρειών φωτοβολταϊκών. Οι συγκεκριμένες ειδήσεις αύξησαν ακόμη περισσότερο το αρνητικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί.
Η επέκταση των κινέζικων εταιρειών οδηγούσε σε μεγάλη μείωση του κόστους του εξοπλισμού. Όταν το κέρδος και το χρήμα είναι ο μοναδικός παράγοντας αξιολόγησης και λήψης αποφάσεων, κάποτε αυτό γυρίζει μπούμερανγκ και στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών οδήγησαν πολλές εταιρείες σε πτώχευση.
Δεν έχει να κάνει με το αν ήταν στον κλάδο των φωτοβολταϊκών. Δεν ήταν σωστά δομημένα τα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Κάθε χρόνο, χιλιάδες εταιρείες κηρύσσουν πτώχευση ακριβώς για τους ίδιους λόγους που κήρυξαν τότε και οι εταιρίες φωτοβολταϊκών.
Στο παρακάτω γράφημα, βλέπουμε πως η Γαλλία το 2018 & το 2019 είχε πάνω από 50.000 πτωχεύσεις επιχειρήσεων.
Μικρά περιθώρια κέρδους
Στον κλάδο μας, δουλεύουμε με πολύ μικρά ποσοστά κέρδους. Σε μία τιμή των €67.000 για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο, σε πολλές περιπτώσεις πάνω από το 90% είναι κόστος παραγωγής για μία εταιρεία που προμηθεύεται πάνελ, βάσεις, inverter κλπ.
Όταν επικεντρώνεται και η εταιρεία και ο πελάτης μόνο στις τιμές, τότε τα περιθώρια κέρδους μειώνονται, ξεκινούν προβλήματα ρευστότητας, οδηγούνται σε δάνεια, στη συνέχεια σε αδυναμία πληρωμής και στο τέλος σε πτώχευση. Έτσι συμβαίνει σε όλες τις πτωχευμένες εταιρείες ανεξαρτήτως κλάδου. Οι πελάτες δε, οδηγούνται σε επιλογή όχι και τόσο ποιοτικών υλικών που μειώνουν την αποδοτικότητα και παραγωγικότητα του φωτοβολταϊκού τους.
Γι’ αυτόν τον λόγο εμείς στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables στεκόμαστε στην αξία και τη ποιότητα και όχι στην τιμή. Οι τιμές μας είναι ανταγωνιστικές αλλά σίγουρα θα βρείτε φθηνότερα φωτοβολταϊκά αλλού. Δεν διαπραγματευόμαστε την ποιότητα και την αξία που θέλουμε να δίνουμε στον πελάτη μας. Ειδικά για ένα προϊόν που θα το έχει σχεδόν για 30 χρόνια.
Η εμπειρία της ΙΩΝΙΚΗ Renewables και των δικών μας πελατών
Το 2011, όλοι βιώναμε την οικονομική κρίση και πολλοί άνθρωποι ήρθαν στο κατώφλι της απόφασης στο αν θα πρέπει να επενδύσουν σε κάτι ή όχι.
Εκείνη την περίοδο μάλιστα, όλοι «σήκωναν» τα χρήματά τους από τις τράπεζες. Τα αποθήκευαν μέσα στο σπίτι ή στα γραφεία τους,. Επικρατούσε φόβος από τον δανεισμό των τραπεζών που είχε ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη.
Ο νόμος που ψηφίστηκε για τα φωτοβολταϊκά έμοιαζε ως σανίδα σωτήριας για τον απλό κόσμο. Με μία φωτοβολταϊκή εγκατάσταση στη στέγη του θα μπορούσε να πουλήσει την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια.
Ως κάτι καινούργιο, στην αρχή δεν είχε μεγάλη απήχηση και προσέλκυσε κυρίως κόσμο με αρκετά αποταμιευμένα χρήματα. Οι πρώτες εγκαταστάσεις της εταιρείας μας εμφανίζονταν σε επίπεδο των 10-20 ανά περιοχή το πρώτο έτος με κόστος που κυμαίνονταν μεταξύ €32.000 – €35.000.
Οι ελκυστικές αποδόσεις και η συνεχής πτώση του κόστους εγκατάστασης αλλά και τα πρώτα σημάδια κόσμου που τοποθετούσαν φωτοβολταϊκά στις στέγες τους, έστρεφαν όλο και περισσότερο κόσμο στα φωτοβολταϊκά.
Η σταθεροποίηση των τιμών εγκατάστασης και οι πρώτες πτώσεις στις τιμές κιλοβατώρας
Λόγω της αυξημένης ζήτησης, της αυξημένης παροχής φωτοβολταϊκών πάνελ, βάσεων και inverter το κόστος εγκατάστασης είχε σταθεροποιηθεί σε ποσό μεταξύ €25.000 και €28.000, με τις αποδόσεις να γίνονται ακόμη πιο ελκυστικές.
Η απόσβεση της επένδυσης θα επιτυγχάνονταν σε μόλις 4.5 χρόνια και οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων είδαν μία ξέφρενα ανοδική πορεία. Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables σε διάστημα μόλις 2.5 ετών εκείνη την περίοδο, είχαμε εγκαταστήσει 34 φωτοβολταϊκά συστήματα. Η αναλογία ήταν μία εγκατάσταση κάθε δύο μήνες.
Τότε, προέκυψε η περιβόητη νομοθεσία που θα μείωνε τις τιμές κιλοβατώρας περίπου στα μισά. Στη συνέχεια ακολούθησε ακόμη μία με έναν νόμο που μείωνε κι άλλο τις τιμές της κιλοβατώρας στα €0,08 με €0,12. Τα φωτοβολταϊκά έμοιαζαν πλέον ασύμφορα σε σχέση με τις τιμές του παρελθόντος.
Η είσοδος του net metering που άλλαξε τα δεδομένα
Το 2014-2015 άρχισε να μπαίνει στη ζωή μας το net metering το οποίο έμελλε να αλλάξει μια για πάντα τα δεδομένα στον τομέα των φωτοβολταϊκών.
Με το net metering ανταλλάσσεται η παραγόμενη με την καταναλισκόμενη ενέργεια και σε περίπτωση περισσεύματος, αποθηκεύεται στο δίκτυο για τρία χρόνια ή σε περίπτωση που η παραγωγή δεν καλύψει την κατανάλωση, ο ιδιοκτήτης πληρώνει μόνο τη διαφορά.
Με αυτόν τον τρόπο, νοικοκυριά και επιχειρήσεις αντί να λαμβάνουν χρήματα κάθε χρόνο, θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν χρήματα μηδενίζοντας τους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος τους.
Στην αρχή υπήρξαν δυσκολίες καθώς η απόσβεση γινόταν σε 10 χρόνια. Με τις σημερινές μειωμένες τιμές εγκατάστασης όμως, η απόσβεση επιτυγχάνεται πολύ νωρίτερα. Τα net metering φωτοβολταϊκά αποτελούν πλέον την ιδανική λύση για τις κατοικίες και τις επιχειρήσεις.
Το πάθημα, φαίνεται πως έγινε μάθημα και για το κράτος. Σήμερα, οι συνθήκες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος είναι πιο ευνοϊκές από ποτέ. Δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, τι μπορεί να συμβεί μελλοντικά.
Οι πελάτες μας σήμερα, δέκα χρόνια μετά
Ο απολογισμός της εταιρείας μας όλα αυτά κρίνεται πολύ θετικός. Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι δραστηριοποιηθήκαμε κυρίως τα χρόνια και της οικονομικής κρίσης και της κρίσης των φωτοβολταϊκών.
Σκεπτόμενοι πάντα το συμφέρον των πελατών μας και παρουσιάζοντας τα γεγονότα και τις απόψεις μας με ειλικρίνεια και ακεραιότητα, κατορθώσαμε να χτίσουμε κυρίως σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες μας.
Με τις τότε τιμές κόστους και πώλησης ενέργειας, οι απλές πράξεις έδειχναν μία απόσβεση εντός πενταετίας. Άρα αυτή τη στιγμή, έχουμε πελάτες που έχουν επιτύχει την απόσβεση των επενδύσεων τους. Πλέον τα φωτοβολταϊκά αποτελούν μέρος του ετήσιου εισοδήματός τους.
Ακόμα και πελάτες που χρειάστηκε να χρηματοδοτηθούν μέσω κάποιου δανείου, σήμερα δέκα χρόνια μετά, βλέπουν το ετήσιο εισόδημά τους αυξημένο.
Οι ειλικρινείς καθοδηγήσεις από την εταιρεία μας και οι ώριμες αποφάσεις των πελατών μας, αποδεικνύουν, σε βάθος χρόνου πλέον, πως τα φωτοβολταϊκά ήταν μια συμφέρουσα επένδυση την περίοδο της κρίσης.
Αυτός είναι και ο λόγος που το 30% του πελατολογίου μας έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων 100kW – 500kW.
Συμπέρασμα
Όλοι οι κλάδοι και οι επιχειρήσεις περνούν ανοδικές και πτωτικές περιόδους. Για εμάς το σημαντικότερο είναι τι αξίες πρεσβεύει η κάθε εταιρεία και αν αντιμετωπίζει τους πελάτες της με σεβασμό ή κερδοσκοπικά.
Σαν μία εταιρεία που ξεκίνησε εκείνη την περίοδο μέσα στην κρίση και μάλιστα σε μία μικρή πόλη όπως η Ξάνθη που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ο ένας τον άλλον, δεν μπορούσαμε παρά να αντιμετωπίσουμε τους πελάτες μας με σεβασμό και ειλικρίνεια. Όταν καθόμασταν στο ίδιο τραπέζι ανοίγαμε τα χαρτιά μας όλες οι πλευρές και παίρναμε τις κατάλληλες αποφάσεις είτε θετικές, είτε αρνητικές.
Σήμερα, χαιρόμαστε γιατί αυτή η προσέγγιση απέδωσε καρπούς και αυτή τη στιγμή που εξυπηρετούμε όλη την Ελλάδα εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε όλους τους πελάτες μας με την ίδια ειλικρίνεια και τον ίδιο σεβασμό σε όποιο μέρος της χώρας και αν βρίσκονται.
Φωτοβολταϊκά από την ΙΩΝΙΚΗ Renewables: Δίπλα σας σε κάθε βήμα
Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables διαθέτουμε εμπειρία στη μελέτη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Έχουμε εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά πάρκα, όπως επίσης φωτοβολταϊκά για κατοικίες και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, ακόμη και σε νησιά. Αναλαμβάνουμε όλες τις διαδικασίες από την πιθανή χρηματοδότησή του, τη μελέτη, την κατάθεση του φακέλου, την εγκατάσταση και παραδίδουμε το φωτοβολταϊκό σας με το κλειδί στο… χέρι.
Ενδιαφέρεσαι για φωτοβολταϊκό; Πάτησε στο κουμπί “Θέλω τηλεφωνικό ραντεβού” παρακάτω, συμπλήρωσε τη φόρμα και ένας αρμόδιος μηχανικός θα επικοινωνήσει μαζί σου για να λύσει όλες σου τις απορίες και να σε καθοδηγήσει στη σωστή απόφαση.
Τι μας δίδαξε η «φούσκα» και το φιάσκο των φωτοβολταϊκών το 2011
Γιώργος Κωτάκης
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός |
ΙΩΝΙΚΗ Autonomous
Όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν για το φιάσκο των φωτοβολταϊκών, μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο για την περίοδο 2011 – 2014 θα φέρει πληθώρα αποτελεσμάτων που αποκαλούν τα φωτοβολταϊκά «φούσκα» και «φιάσκο».
Οι τίτλοι των ΜΜΕ έκαναν λόγο για κόσμο που έχανε τα χρήματά του, για τα «φωτοβολταϊκά του… λαού» και το «κίνημα των αγροτών». Για τα επόμενα χρόνια, ο κλάδος της ενέργειας είχε παγώσει σχεδόν ολοκληρωτικά. Ο κόσμος μέχρι και σήμερα έχει μεγάλη φοβία για τα φωτοβολταϊκά και είναι πολύ καχύποπτος.
Ακόμη και σήμερα, δέκα χρόνια μετά, η πλειονότητα των υποψήφιων πελατών μας στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables, αναφέρει ως πρώτες αντιρρήσεις τη «φούσκα» και το φιάσκο των φωτοβολταϊκών, αναρωτώμενοι αν συμφέρουν ή όχι.
Τι είχε συμβεί το 2011 στον χώρο της ενέργειας; Ποια είναι η πραγματικότητα; Πόσα χρήματα χάθηκαν και ποιοι τα έχασαν; Υπήρξε «φούσκα» και φιάσκο των φωτοβολταϊκών; Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα, μεταφέροντας τη δική μας εμπειρία και των πελατών μας εκείνη την περίοδο και θα παρουσιάσουμε όσα διδαχθήκαμε από μία εποχή που στην ουσία έχει αλλάξει τα πάντα σήμερα.
Η «παγίδα» του συμπληρωματικού εγγυημένου εισοδήματος και οι υπεραποδόσεις δημιούργησαν το φιάσκο των φωτοβολταϊκών
Το εγγυημένο συμπληρωματικό εισόδημα και οι αποδόσεις επένδυσης που έφταναν έως και το 42% είχαν δημιουργήσει έναν «πυρετό» ενδιαφέροντος για τα φωτοβολταϊκά, ειδικά την περίοδο 2007-2009.
Τότε, όλα τα φωτοβολταϊκά αφορούσαν πώληση ρεύματος στο δίκτυο. Οι ενδιαφερόμενοι έτριβαν τα χέρια τους που θα έκαναν απόσβεση της επένδυσης σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και θα απολάμβαναν τόσο μεγάλες εγγυημένες ετήσιες αποδόσεις.
Συγκεκριμένα, ένα φωτοβολταϊκό 10 kW απέφερε ετήσια έσοδα €7.500. Ένα τέτοιο ποσό αποτελούσε τεράστιο κίνητρο για να εγκαταστήσει κάποιος ένα φωτοβολταϊκό στη στέγη του σπιτιού του.
Οι επιδοτήσεις του κράτους και ο επικοινωνιακός μηχανισμός για πρόκληση ενδιαφέροντος σε συνδυασμό με τις τεράστιες αποδόσεις, θα έπρεπε να θορυβήσουν τους πάντες. Στο βωμό του… χρήματος ωστόσο, όλοι μπορούν να κωφεύσουν κυρίως με τη θέλησή τους. Οι επιστροφές του 42% ετησίως σαν ποσοστό έπρεπε να θορυβήσει. Διαφαίνονταν ότι η κατάσταση δεν ήταν βιώσιμη. Aκόμη και οι ενδιαφερόμενοι όμως κοίταζαν στο τέλος πόσα χρήματα θα βάλουν στη τσέπη από τη «σίγουρη και εγγυημένη επένδυση».
Η Wikipedia ορίζει ως επένδυση τη «δέσμευση κεφαλαίων για ένα χρονικό διάστημα, η οποία αναμένεται να αποφέρει πρόσθετα κεφάλαια στον επενδυτή». Η λέξη κλειδί εδώ είναι η «αναμένεται». Ένας επενδυτής κάνει μία επένδυση η οποία θα του αποφέρει μεγάλο κέρδος, μικρότερο κέρδος, επιστροφή χρημάτων ή απώλειες. Τα εγγυημένα και σίγουρα κέρδη δεν υπάρχουν πουθενά. Και αυτό το τονίζουμε στους πελάτες μας. Αντιθέτως, υπάρχουν οι ασφαλέστερες επενδύσεις και τα φωτοβολταϊκά συνέχισαν να είναι ασφαλείς επενδύσεις ακόμη και μετά το μεγάλο κούρεμα που ήρθε.
Οι επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά ήταν συμφέρουσες ακόμη και μετά το μεγάλο κούρεμα των εγγυημένων τιμών
Οι φράσεις «φούσκα» και φιάσκο των φωτοβολταϊκών αφορούσαν κυρίως το «κούρεμα» που είχε αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί στις εγγυημένες τιμές. Ήταν τα χρήματα που θα έχαναν ετησίως όσοι είχαν επενδύσει στα φωτοβολταϊκά.
Το κούρεμα ήταν πολύ μεγάλο καθώς αποδείχθηκε ότι οι υπεραποδόσεις δεν ήταν βιώσιμες. Για την ακρίβεια, το κούρεμα μείωσε τις ετήσιες αποδόσεις από το 42% στο 16%.
Ρωτήστε οποιονδήποτε ασχολείται με επενδύσεις πως του φαίνεται ένα ποσοστό ετήσιας απόδοσης 16% και θα σας απαντήσει ότι είναι πολύ μεγάλο.
Αυτή ήταν η νέα πραγματικότητα και τα λεφτά που θα έχαναν οι επενδυτές θα ήταν τα επιπλέον κέρδη που θα είχαν αποκομίσει προ κουρέματος. Για τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, δε, οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά είχαν γίνει… ασύμφορες επειδή παλαιότερα έδιναν 42% και πλέον 16%.
Σκεφτείτε, πως στην Γερμανία οι ετήσιες αποδόσεις εκείνη την περίοδο ήταν στο 8% και στη χώρα μας υπήρχαν πάλι υπεραποδόσεις.
Φιάσκο των φωτοβολταϊκών: Τα €3.000-€4.000 που έχανε το «Κίνημα των αγροτών» είναι επιχείρημα ότι τα φωτοβολταϊκά είναι από τις ασφαλέστερες επενδύσεις
Μέσα στην εποχή της «φούσκας» και του φιάσκο των φωτοβολταϊκών, ο τύπος έγραφε για τα κορεσμένα δίκτυα. Ο κορεσμός οδηγούσε σε απορρίψεις φακέλων αδειοδοτήσεων φωτοβολταϊκών πάρκων. Αποτέλεσμα οι αγρότες να χάνουν €3.000 – €4.000 που είχαν δαπανήσει για τις μελέτες και την κατάθεση του φακέλου.
Αυτό ισχύει και σήμερα. Ταυτόχρονα αποτελεί μεγάλο επιχείρημα ότι τα φωτοβολταϊκά είναι από τις ασφαλέστερες επενδύσεις και τονίζουμε αυτό το ενδεχόμενο στους πελάτες μας.
Σήμερα, το συγκεκριμένο κόστος ανέρχεται περίπου στα €2.000. Αναφέρουμε σε κάθε ενδιαφερόμενο πως αυτό είναι το μεγαλύτερο ρίσκο που θα πάρει για μία επένδυση σε φωτοβολταϊκό πάρκο. Υπάρχει ο κίνδυνος απόρριψης της αίτησης άρα αυτά τα χρήματα να χαθούν.
Σε περίπτωση που ο φάκελος εγκριθεί και υπογραφεί η σύμβαση για τις τιμές πώλησης της κιλοβατώρας, τότε μόνο θα πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση που για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο 100 kW το κόστος σήμερα ανέρχεται σε περίπου €67.000 σε σχέση με το κόστος των €160.000 πριν δέκα έτη.
Οπότε το ερώτημα είναι αν θεωρεί κάποιος ενδιαφερόμενος μεγάλο ή μικρό το ποσό των €2.000 που μπορεί να χαθεί στο 100% για να εισπράξει από ένα πάρκο 100 kW το ποσό των €227.500 τα επόμενα 25 έτη, με την επένδυση των €67.000 που μεσολαβεί για την εγκατάσταση του πάρκου γίνεται μόνο μετά την έγκριση του φακέλου και το «κλείδωμα» των τιμών πώλησης ρεύματος στο δίκτυο.
Καθιστούν τα παραπάνω τη συγκεκριμένη επένδυση ασφαλή; Κατά τη γνώμη μας, ναι, και ας δούμε παρακάτω ένα παράδειγμα από την ίδια την εταιρεία μας.
Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables, πράττουμε οι ίδιοι ό,τι λέμε στους πελάτες μας
Ως μία εταιρεία που επιθυμεί, όπως όλες, να μειώσει τα λειτουργικά κόστη και να αυξήσει την κερδοφορία της, αναζητούμε συνεχώς τρόπους χρηματοδότησης και επενδύσεων που θα οδηγήσουν την ΙΩΝΙΚΗ Renewables στην ανάπτυξη.
Το τελευταίο διάστημα εξετάζαμε διάφορες επενδύσεις ώστε να δούμε ποια θα ήταν η πιο συμφέρουσα με το καλύτερο risk-reward ratio.
Έχοντας να επιλέξουμε από ευρεία γκάμα επενδυτικών προϊόντων, και από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καταλήξαμε σε ένα συμπέρασμα. Πως ένα φωτοβολταϊκό πάρκο είναι αυτή τη στιγμή μία επένδυση που θα μας απέφερε ετήσιες αποδόσεις άνω του 10% με την μεγαλύτερη ασφάλεια και τις λιγότερες πιθανότητες απωλειών.
Τόσο απλά, όπως συμβουλεύουμε και τους πελάτες μας, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση ενός δικού μας φωτοβολταϊκού πάρκου. Όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, αυτό το διάστημα το χτίζουμε, με τις βάσεις των πάνελ να έχουν ήδη εγκατασταθεί.
Οι πτωχευμένες εταιρείες φωτοβολταϊκών: Όταν το χρήμα δεν είναι καλός σύμβουλος και αγνοείται η ποιότητα
Μέσα σε εκείνο το διάστημα των «κουρεμάτων», των… ασύμφορων φωτοβολταϊκών και των αγροτών που έχαναν χρήματα, ήρθαν και οι πτωχεύσεις πολλών εταιρειών φωτοβολταϊκών. Οι συγκεκριμένες ειδήσεις αύξησαν ακόμη περισσότερο το αρνητικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί.
Η επέκταση των κινέζικων εταιρειών οδηγούσε σε μεγάλη μείωση του κόστους του εξοπλισμού. Όταν το κέρδος και το χρήμα είναι ο μοναδικός παράγοντας αξιολόγησης και λήψης αποφάσεων, κάποτε αυτό γυρίζει μπούμερανγκ και στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών οδήγησαν πολλές εταιρείες σε πτώχευση.
Δεν έχει να κάνει με το αν ήταν στον κλάδο των φωτοβολταϊκών. Δεν ήταν σωστά δομημένα τα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Κάθε χρόνο, χιλιάδες εταιρείες κηρύσσουν πτώχευση ακριβώς για τους ίδιους λόγους που κήρυξαν τότε και οι εταιρίες φωτοβολταϊκών.
Στο παρακάτω γράφημα, βλέπουμε πως η Γαλλία το 2018 & το 2019 είχε πάνω από 50.000 πτωχεύσεις επιχειρήσεων.
Μικρά περιθώρια κέρδους
Στον κλάδο μας, δουλεύουμε με πολύ μικρά ποσοστά κέρδους. Σε μία τιμή των €67.000 για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο, σε πολλές περιπτώσεις πάνω από το 90% είναι κόστος παραγωγής για μία εταιρεία που προμηθεύεται πάνελ, βάσεις, inverter κλπ.
Όταν επικεντρώνεται και η εταιρεία και ο πελάτης μόνο στις τιμές, τότε τα περιθώρια κέρδους μειώνονται, ξεκινούν προβλήματα ρευστότητας, οδηγούνται σε δάνεια, στη συνέχεια σε αδυναμία πληρωμής και στο τέλος σε πτώχευση. Έτσι συμβαίνει σε όλες τις πτωχευμένες εταιρείες ανεξαρτήτως κλάδου. Οι πελάτες δε, οδηγούνται σε επιλογή όχι και τόσο ποιοτικών υλικών που μειώνουν την αποδοτικότητα και παραγωγικότητα του φωτοβολταϊκού τους.
Γι’ αυτόν τον λόγο εμείς στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables στεκόμαστε στην αξία και τη ποιότητα και όχι στην τιμή. Οι τιμές μας είναι ανταγωνιστικές αλλά σίγουρα θα βρείτε φθηνότερα φωτοβολταϊκά αλλού. Δεν διαπραγματευόμαστε την ποιότητα και την αξία που θέλουμε να δίνουμε στον πελάτη μας. Ειδικά για ένα προϊόν που θα το έχει σχεδόν για 30 χρόνια.
Η εμπειρία της ΙΩΝΙΚΗ Renewables και των δικών μας πελατών
Το 2011, όλοι βιώναμε την οικονομική κρίση και πολλοί άνθρωποι ήρθαν στο κατώφλι της απόφασης στο αν θα πρέπει να επενδύσουν σε κάτι ή όχι.
Εκείνη την περίοδο μάλιστα, όλοι «σήκωναν» τα χρήματά τους από τις τράπεζες. Τα αποθήκευαν μέσα στο σπίτι ή στα γραφεία τους,. Επικρατούσε φόβος από τον δανεισμό των τραπεζών που είχε ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη.
Ο νόμος που ψηφίστηκε για τα φωτοβολταϊκά έμοιαζε ως σανίδα σωτήριας για τον απλό κόσμο. Με μία φωτοβολταϊκή εγκατάσταση στη στέγη του θα μπορούσε να πουλήσει την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια.
Ως κάτι καινούργιο, στην αρχή δεν είχε μεγάλη απήχηση και προσέλκυσε κυρίως κόσμο με αρκετά αποταμιευμένα χρήματα. Οι πρώτες εγκαταστάσεις της εταιρείας μας εμφανίζονταν σε επίπεδο των 10-20 ανά περιοχή το πρώτο έτος με κόστος που κυμαίνονταν μεταξύ €32.000 – €35.000.
Οι ελκυστικές αποδόσεις και η συνεχής πτώση του κόστους εγκατάστασης αλλά και τα πρώτα σημάδια κόσμου που τοποθετούσαν φωτοβολταϊκά στις στέγες τους, έστρεφαν όλο και περισσότερο κόσμο στα φωτοβολταϊκά.
Η σταθεροποίηση των τιμών εγκατάστασης και οι πρώτες πτώσεις στις τιμές κιλοβατώρας
Λόγω της αυξημένης ζήτησης, της αυξημένης παροχής φωτοβολταϊκών πάνελ, βάσεων και inverter το κόστος εγκατάστασης είχε σταθεροποιηθεί σε ποσό μεταξύ €25.000 και €28.000, με τις αποδόσεις να γίνονται ακόμη πιο ελκυστικές.
Η απόσβεση της επένδυσης θα επιτυγχάνονταν σε μόλις 4.5 χρόνια και οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων είδαν μία ξέφρενα ανοδική πορεία. Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables σε διάστημα μόλις 2.5 ετών εκείνη την περίοδο, είχαμε εγκαταστήσει 34 φωτοβολταϊκά συστήματα. Η αναλογία ήταν μία εγκατάσταση κάθε δύο μήνες.
Τότε, προέκυψε η περιβόητη νομοθεσία που θα μείωνε τις τιμές κιλοβατώρας περίπου στα μισά. Στη συνέχεια ακολούθησε ακόμη μία με έναν νόμο που μείωνε κι άλλο τις τιμές της κιλοβατώρας στα €0,08 με €0,12. Τα φωτοβολταϊκά έμοιαζαν πλέον ασύμφορα σε σχέση με τις τιμές του παρελθόντος.
Η είσοδος του net metering που άλλαξε τα δεδομένα
Το 2014-2015 άρχισε να μπαίνει στη ζωή μας το net metering το οποίο έμελλε να αλλάξει μια για πάντα τα δεδομένα στον τομέα των φωτοβολταϊκών.
Με το net metering ανταλλάσσεται η παραγόμενη με την καταναλισκόμενη ενέργεια και σε περίπτωση περισσεύματος, αποθηκεύεται στο δίκτυο για τρία χρόνια ή σε περίπτωση που η παραγωγή δεν καλύψει την κατανάλωση, ο ιδιοκτήτης πληρώνει μόνο τη διαφορά.
Με αυτόν τον τρόπο, νοικοκυριά και επιχειρήσεις αντί να λαμβάνουν χρήματα κάθε χρόνο, θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν χρήματα μηδενίζοντας τους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος τους.
Στην αρχή υπήρξαν δυσκολίες καθώς η απόσβεση γινόταν σε 10 χρόνια. Με τις σημερινές μειωμένες τιμές εγκατάστασης όμως, η απόσβεση επιτυγχάνεται πολύ νωρίτερα. Τα net metering φωτοβολταϊκά αποτελούν πλέον την ιδανική λύση για τις κατοικίες και τις επιχειρήσεις.
Το πάθημα, φαίνεται πως έγινε μάθημα και για το κράτος. Σήμερα, οι συνθήκες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος είναι πιο ευνοϊκές από ποτέ. Δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, τι μπορεί να συμβεί μελλοντικά.
Οι πελάτες μας σήμερα, δέκα χρόνια μετά
Ο απολογισμός της εταιρείας μας όλα αυτά κρίνεται πολύ θετικός. Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι δραστηριοποιηθήκαμε κυρίως τα χρόνια και της οικονομικής κρίσης και της κρίσης των φωτοβολταϊκών.
Σκεπτόμενοι πάντα το συμφέρον των πελατών μας και παρουσιάζοντας τα γεγονότα και τις απόψεις μας με ειλικρίνεια και ακεραιότητα, κατορθώσαμε να χτίσουμε κυρίως σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες μας.
Με τις τότε τιμές κόστους και πώλησης ενέργειας, οι απλές πράξεις έδειχναν μία απόσβεση εντός πενταετίας. Άρα αυτή τη στιγμή, έχουμε πελάτες που έχουν επιτύχει την απόσβεση των επενδύσεων τους. Πλέον τα φωτοβολταϊκά αποτελούν μέρος του ετήσιου εισοδήματός τους.
Ακόμα και πελάτες που χρειάστηκε να χρηματοδοτηθούν μέσω κάποιου δανείου, σήμερα δέκα χρόνια μετά, βλέπουν το ετήσιο εισόδημά τους αυξημένο.
Οι ειλικρινείς καθοδηγήσεις από την εταιρεία μας και οι ώριμες αποφάσεις των πελατών μας, αποδεικνύουν, σε βάθος χρόνου πλέον, πως τα φωτοβολταϊκά ήταν μια συμφέρουσα επένδυση την περίοδο της κρίσης.
Αυτός είναι και ο λόγος που το 30% του πελατολογίου μας έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων 100kW – 500kW.
Συμπέρασμα
Όλοι οι κλάδοι και οι επιχειρήσεις περνούν ανοδικές και πτωτικές περιόδους. Για εμάς το σημαντικότερο είναι τι αξίες πρεσβεύει η κάθε εταιρεία και αν αντιμετωπίζει τους πελάτες της με σεβασμό ή κερδοσκοπικά.
Σαν μία εταιρεία που ξεκίνησε εκείνη την περίοδο μέσα στην κρίση και μάλιστα σε μία μικρή πόλη όπως η Ξάνθη που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ο ένας τον άλλον, δεν μπορούσαμε παρά να αντιμετωπίσουμε τους πελάτες μας με σεβασμό και ειλικρίνεια. Όταν καθόμασταν στο ίδιο τραπέζι ανοίγαμε τα χαρτιά μας όλες οι πλευρές και παίρναμε τις κατάλληλες αποφάσεις είτε θετικές, είτε αρνητικές.
Σήμερα, χαιρόμαστε γιατί αυτή η προσέγγιση απέδωσε καρπούς και αυτή τη στιγμή που εξυπηρετούμε όλη την Ελλάδα εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε όλους τους πελάτες μας με την ίδια ειλικρίνεια και τον ίδιο σεβασμό σε όποιο μέρος της χώρας και αν βρίσκονται.
Φωτοβολταϊκά από την ΙΩΝΙΚΗ Renewables: Δίπλα σας σε κάθε βήμα
Στην ΙΩΝΙΚΗ Renewables διαθέτουμε εμπειρία στη μελέτη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Έχουμε εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά πάρκα, όπως επίσης φωτοβολταϊκά για κατοικίες και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, ακόμη και σε νησιά. Αναλαμβάνουμε όλες τις διαδικασίες από την πιθανή χρηματοδότησή του, τη μελέτη, την κατάθεση του φακέλου, την εγκατάσταση και παραδίδουμε το φωτοβολταϊκό σας με το κλειδί στο… χέρι.
Ενδιαφέρεσαι για φωτοβολταϊκό; Πάτησε στο κουμπί “Θέλω τηλεφωνικό ραντεβού” παρακάτω, συμπλήρωσε τη φόρμα και ένας αρμόδιος μηχανικός θα επικοινωνήσει μαζί σου για να λύσει όλες σου τις απορίες και να σε καθοδηγήσει στη σωστή απόφαση.
