Κεντρική ή αποκεντρωμένη διαχείριση εταιρικών λειτουργιών
Η διαχείριση εταιρικών λειτουργιών αποτελεί ένα ουσιώδες στοιχείο για την αποτελεσματική λειτουργία μιας επιχείρησης. Ένα από τα βασικά ζητήματα που προκύπτουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι η επιλογή μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διαχείρισης εταιρικών λειτουργιών. Κάθε προσέγγιση έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και αναλύοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε προσέγγισης, μπορεί να γίνει μια ενημερωμένη απόφαση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επιχείρησης.
Η κεντρική διαχείριση εταιρικών λειτουργιών αναφέρεται στο μονοκεντρικό μοντέλο όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται σε ένα κεντρικό σημείο, συνήθως από την επικεφαλής διοίκηση της εταιρείας. Αυτή η προσέγγιση παρέχει ομοιογενή και ομοιόμορφη διαχείριση σε όλες τις μονάδες και τομείς της εταιρείας. Οι κεντρικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την καθολική άποψη και στρατηγική της εταιρείας, ενισχύοντας τον συντονισμό και τη συνοχή των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων.
Από την άλλη πλευρά, η αποκεντρωμένη διαχείριση εταιρικών λειτουργιών συνεπάγεται την ανάθεση αρμοδιοτήτων και εξουσιών σε διάφορες μονάδες ή τομείς της επιχείρησης. Κάθε μονάδα ή τομέας λαμβάνει αποφάσεις που αφορούν τις επιχειρησιακές του ανάγκες και προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους. Αυτή η προσέγγιση προωθεί την τοπική γνώση, την ευελιξία και την καινοτομία, καθώς κάθε μονάδα έχει την ευκαιρία να προσαρμόσει τις δραστηριότητές της σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς και τους τοπικούς παράγοντες.
Και οι δύο προσεγγίσεις έχουν τα πλεονεκτήματά τους και είναι κατάλληλες για διαφορετικούς τύπους επιχειρήσεων και καταστάσεις. Η επιλογή μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διαχείρισης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τομέας δραστηριότητας, οι γεωγραφικές περιοχές, η πολυπλοκότητα της επιχείρησης και οι στρατηγικοί στόχοι.
Κεντρική διοίκηση
Η κεντρική διοίκηση αντιπροσωπεύει τον πυρήνα της λειτουργίας μιας εταιρείας, έχοντας την ευθύνη για τον συντονισμό, την υλοποίηση στρατηγικών αποφάσεων και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσης. Παρά το γεγονός ότι η κεντρική διοίκηση φέρνει πλεονεκτήματα στην εταιρεία, δεν είναι απαλλαγμένη από προκλήσεις που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή της. Είναι σημαντικό να εξεταστούν πιο αναλυτικά οι θετικές και αρνητικές πτυχές αυτής της λειτουργίας.
Πλεονεκτήματα:
Συντονισμός και Ενοποίηση: Η κεντρική διοίκηση λειτουργεί ως κέντρο συντονισμού, ενοποιώντας τις δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες όλων των τμημάτων και των επιμέρους μονάδων της εταιρείας. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι δράσεις της εταιρείας συνάδουν με τους στρατηγικούς στόχους και το όραμα της.
Στρατηγική Καθοδήγηση: Η κεντρική διοίκηση είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και την υλοποίηση της στρατηγικής της εταιρείας. Αυτό περιλαμβάνει την ανάλυση της αγοράς, τον προσδιορισμό των στόχων και τη διαμόρφωση των σχετικών στρατηγικών προγραμμάτων.
Βελτίωση Απόδοσης: Μέσω της ανάπτυξης αποτελεσματικών διαδικασιών και της επιτήρησης της απόδοσης, η κεντρική διοίκηση συμβάλλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της εταιρείας.
Μειονεκτήματα:
Επαφή με τμήματα πωλήσεων: Στην κεντρική διοίκηση το τμήμα marketing δεν έχει τη δυνατότητα η σχέση του με το τμήμα πωλήσεων της κάθε εταιρείας να έχει την επιθυμητή αμεσότητα, ώστε τα συμπεράσματα που λαμβάνονται από τη διάδραση με τους πελάτες να αξιοποιούνται άμεσα.
Απώλεια Επαφής με τη Βάση: Η απόσταση μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και των μεμονωμένων τμημάτων ή υπαλλήλων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια επαφής και κατανόησης των τοπικών αναγκών και προκλήσεων.
Ολιγορίες στην Αντίδραση: Η κεντρική διοίκηση μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να ανταποκριθεί άμεσα σε αλλαγές στο περιβάλλον ή στις αγορές λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Εταιρείας
Η αποκεντρωμένη διοίκηση αντιπροσωπεύει ένα πρότυπο οργάνωσης όπου η εξουσία και η λήψη αποφάσεων διανέμονται σε διάφορα επίπεδα της εταιρείας, αντί να συγκεντρώνονται σε ένα κεντρικό σημείο, μέθοδος, η οποία έχει και θετικές και αρνητικές επιδράσεις στη λειτουργία της εταιρείας.
Πλεονεκτήματα:
Τοπική Προσαρμογή: Η αποκεντρωμένη διοίκηση επιτρέπει στις τοπικές ομάδες και τα τμήματα να λαμβάνουν αποφάσεις που είναι πιο συμβατές με τις ειδικές ανάγκες και τις συνθήκες τους.
Ενσυναίσθηση με τη Βάση: Οι τοπικές ομάδες έχουν καλύτερη κατανόηση των τοπικών αναγκών και προκλήσεων, προσφέροντας έτσι πιο ενσυναίσθηση και προσαρμοσμένη υποστήριξη.
Δημιουργία Επικρατειών Εμπειρίας: Με την αποκεντρωμένη διοίκηση, οι επαγγελματίες σε διάφορα επίπεδα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν εξειδίκευση και εμπειρία στον τομέα τους.
Βελτίωση επικοινωνίας: Η αποκεντρωμένη διοίκηση αυξάνει την ταχύτητα της επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων και τη διοίκησης του εκάστοτε τμήματος, πράγμα που συμβάλει στην αμεσότερη λήψη αποφάσεων.
Αποκλιμάκωση της διοίκησης:Κατακερματισμός της ευθύνης λήψης αποφάσεων στους διευθυντές του εκάστοτε υποκαταστήματος, με αποτέλεσμα η διοίκηση της εταιρείας να επικεντρώνεται σε κεντρικές αποφάσεις, χωρίς να αποσπάται με ζητήματα καθημερινότητας.
Μειονεκτήματα:
Έλλειψη Ολοκληρωμένης Προοπτικής: Η αποκεντρωμένη διοίκηση μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη συνολικής ορατότητας και στρατηγικής προσανατολισμού, καθώς οι τοπικές ομάδες εστιάζουν συχνά στις συγκεκριμένες ανάγκες τους.
Διάχυση της Εξουσίας: Η αποκεντρωμένη διοίκηση μπορεί να οδηγήσει σε διάχυση της εξουσίας και της ευθύνης, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η λήψη αποφάσεων και η εφαρμογή ορισμένων πολιτικών.
Κίνδυνος Έλλειψης Συνοχής: Η έλλειψη ενότητας και συνοχής στις αποφάσεις και τις ενέργειες μπορεί να οδηγήσει σε αντιφάσεις και διχασμούς εντός της εταιρείας
Αυξημένο κόστος: H αποκεντρωμένη διοίκηση έχει αναπόφευκτα αυξημένο κόστος δεδομένης της αναγκαιότητας για μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού και κατά συνέπεια της ανάγκης για μεγαλύτερες εγκαταστάσεις γραφείων και παραγωγής.
Και η κεντρική και η αποκεντρωμένη διοίκηση έχουν η κάθε μία δικά της πλεονεκτήματα και είναι δεδομένο πως η απόφαση για την υλοποίηση μίας εκ των δύο μορφών διοίκησης εξαρτάται από παράγοντες, όπως ο αριθμός των εργαζομένων, το μέγεθος της εταιρείας,η γεωγραφική θέση των κεντρικών γραφείων και του εκάστοτε παραρτήματος και από το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η κεντρική διοίκηση μιας εταιρείας δίνει τη δυνατότητα μέσω της συγκεντρωτικής διαχείρισης της πλειοψηφίας των ζητημάτων, την διατήρηση κοινής πολιτικής, χωρίς αστοχίες και αποκλίσεις από την κεντρική οδηγία. Για παράδειγμα, το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, κεντρικά μπορεί να επιλέξει προσωπικό με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας, δεδομένου ότι γνωρίζει όλες τις επιλογές που έχουν προηγηθεί. Έτσι επιτυγχάνεται αξιοσημείωτη ομοιογένεια, πράγμα που ενισχύει την ταυτότητα της εταιρείας. Το ίδιο ισχύει και για το τμήμα marketing, όπως και για το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών.Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως η αποκεντρωμένη διοίκηση δεν μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη που σχετίζονται με την αποδοτικότητα της εταιρείας, αν αξιοποιηθεί υβριδικά με την κεντρική.
Πιο συγκεκριμένα κάθε εταιρεία θα μπορούσε να ταξινομήσει τα ζητήματα που προκύπτουν σε καθημερινή βάση σε ζητήματα που απαιτούν επίλυση κεντρικά και σε ζητήματα που μπορούν να επιλυθούν από το προσωπικό του εκάστοτε παραρτήματος. Για παράδειγμα το τμήμα ΙΤ των κεντρικών γραφείων μιας εταιρείας θα μπορούσε να υλοποιηθεί καθημερινές εργασίες που αφορούν τον διαμοιρασμό και την κοινή χρήση μεταξύ των υποκαταστημάτων ή ζητήματα που αφορούν τους server, ενώ σε τοπική κλίματα ο εκάστοτε ΙΤ τα ζητήματα που αφορούν τη θέση εργασίας του κάθε υπαλλήλου του υποκαταστήματος, όπως για παράδειγμα την εγκατάσταση ή την αναβάθμιση ενός λογισμικού σε ένα H/Y.
Αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα κάθε μορφής διοίκησης είναι πραγματικά εφικτό να επιτευχθεί αυξημένη παραγωγικότητα, λιγότερες καθυστερήσεις και αστοχίες και τελικά μεγαλύτερο ποσοστό αποτελεσματικότητας σε σχέση με μία αμιγώς κεντρική ή αποκεντρωμένη μορφή διαχείρισης μιας εταιρείας.
Κεντρική ή αποκεντρωμένη διαχείριση εταιρικών λειτουργιών
4 Απριλίου 2024
Δημήτρης Βεζέρης Γενικός διευθυντής
Η διαχείριση εταιρικών λειτουργιών αποτελεί ένα ουσιώδες στοιχείο για την αποτελεσματική λειτουργία μιας επιχείρησης. Ένα από τα βασικά ζητήματα που προκύπτουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι η επιλογή μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διαχείρισης εταιρικών λειτουργιών. Κάθε προσέγγιση έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και αναλύοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε προσέγγισης, μπορεί να γίνει μια ενημερωμένη απόφαση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επιχείρησης.
Η κεντρική διαχείριση εταιρικών λειτουργιών αναφέρεται στο μονοκεντρικό μοντέλο όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται σε ένα κεντρικό σημείο, συνήθως από την επικεφαλής διοίκηση της εταιρείας. Αυτή η προσέγγιση παρέχει ομοιογενή και ομοιόμορφη διαχείριση σε όλες τις μονάδες και τομείς της εταιρείας. Οι κεντρικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την καθολική άποψη και στρατηγική της εταιρείας, ενισχύοντας τον συντονισμό και τη συνοχή των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων.
Από την άλλη πλευρά, η αποκεντρωμένη διαχείριση εταιρικών λειτουργιών συνεπάγεται την ανάθεση αρμοδιοτήτων και εξουσιών σε διάφορες μονάδες ή τομείς της επιχείρησης. Κάθε μονάδα ή τομέας λαμβάνει αποφάσεις που αφορούν τις επιχειρησιακές του ανάγκες και προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους. Αυτή η προσέγγιση προωθεί την τοπική γνώση, την ευελιξία και την καινοτομία, καθώς κάθε μονάδα έχει την ευκαιρία να προσαρμόσει τις δραστηριότητές της σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς και τους τοπικούς παράγοντες.
Και οι δύο προσεγγίσεις έχουν τα πλεονεκτήματά τους και είναι κατάλληλες για διαφορετικούς τύπους επιχειρήσεων και καταστάσεις. Η επιλογή μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διαχείρισης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τομέας δραστηριότητας, οι γεωγραφικές περιοχές, η πολυπλοκότητα της επιχείρησης και οι στρατηγικοί στόχοι.
Κεντρική διοίκηση
Η κεντρική διοίκηση αντιπροσωπεύει τον πυρήνα της λειτουργίας μιας εταιρείας, έχοντας την ευθύνη για τον συντονισμό, την υλοποίηση στρατηγικών αποφάσεων και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσης. Παρά το γεγονός ότι η κεντρική διοίκηση φέρνει πλεονεκτήματα στην εταιρεία, δεν είναι απαλλαγμένη από προκλήσεις που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή της. Είναι σημαντικό να εξεταστούν πιο αναλυτικά οι θετικές και αρνητικές πτυχές αυτής της λειτουργίας.
Πλεονεκτήματα:
Συντονισμός και Ενοποίηση: Η κεντρική διοίκηση λειτουργεί ως κέντρο συντονισμού, ενοποιώντας τις δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες όλων των τμημάτων και των επιμέρους μονάδων της εταιρείας. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι δράσεις της εταιρείας συνάδουν με τους στρατηγικούς στόχους και το όραμα της.
Στρατηγική Καθοδήγηση: Η κεντρική διοίκηση είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και την υλοποίηση της στρατηγικής της εταιρείας. Αυτό περιλαμβάνει την ανάλυση της αγοράς, τον προσδιορισμό των στόχων και τη διαμόρφωση των σχετικών στρατηγικών προγραμμάτων.
Βελτίωση Απόδοσης: Μέσω της ανάπτυξης αποτελεσματικών διαδικασιών και της επιτήρησης της απόδοσης, η κεντρική διοίκηση συμβάλλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της εταιρείας.
Μειονεκτήματα:
Επαφή με τμήματα πωλήσεων: Στην κεντρική διοίκηση το τμήμα marketing δεν έχει τη δυνατότητα η σχέση του με το τμήμα πωλήσεων της κάθε εταιρείας να έχει την επιθυμητή αμεσότητα, ώστε τα συμπεράσματα που λαμβάνονται από τη διάδραση με τους πελάτες να αξιοποιούνται άμεσα.
Απώλεια Επαφής με τη Βάση: Η απόσταση μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και των μεμονωμένων τμημάτων ή υπαλλήλων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια επαφής και κατανόησης των τοπικών αναγκών και προκλήσεων.
Ολιγορίες στην Αντίδραση: Η κεντρική διοίκηση μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να ανταποκριθεί άμεσα σε αλλαγές στο περιβάλλον ή στις αγορές λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Εταιρείας
Η αποκεντρωμένη διοίκηση αντιπροσωπεύει ένα πρότυπο οργάνωσης όπου η εξουσία και η λήψη αποφάσεων διανέμονται σε διάφορα επίπεδα της εταιρείας, αντί να συγκεντρώνονται σε ένα κεντρικό σημείο, μέθοδος, η οποία έχει και θετικές και αρνητικές επιδράσεις στη λειτουργία της εταιρείας.
Πλεονεκτήματα:
Τοπική Προσαρμογή: Η αποκεντρωμένη διοίκηση επιτρέπει στις τοπικές ομάδες και τα τμήματα να λαμβάνουν αποφάσεις που είναι πιο συμβατές με τις ειδικές ανάγκες και τις συνθήκες τους.
Ενσυναίσθηση με τη Βάση: Οι τοπικές ομάδες έχουν καλύτερη κατανόηση των τοπικών αναγκών και προκλήσεων, προσφέροντας έτσι πιο ενσυναίσθηση και προσαρμοσμένη υποστήριξη.
Δημιουργία Επικρατειών Εμπειρίας: Με την αποκεντρωμένη διοίκηση, οι επαγγελματίες σε διάφορα επίπεδα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν εξειδίκευση και εμπειρία στον τομέα τους.
Βελτίωση επικοινωνίας: Η αποκεντρωμένη διοίκηση αυξάνει την ταχύτητα της επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων και τη διοίκησης του εκάστοτε τμήματος, πράγμα που συμβάλει στην αμεσότερη λήψη αποφάσεων.
Αποκλιμάκωση της διοίκησης:Κατακερματισμός της ευθύνης λήψης αποφάσεων στους διευθυντές του εκάστοτε υποκαταστήματος, με αποτέλεσμα η διοίκηση της εταιρείας να επικεντρώνεται σε κεντρικές αποφάσεις, χωρίς να αποσπάται με ζητήματα καθημερινότητας.
Μειονεκτήματα:
Έλλειψη Ολοκληρωμένης Προοπτικής: Η αποκεντρωμένη διοίκηση μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη συνολικής ορατότητας και στρατηγικής προσανατολισμού, καθώς οι τοπικές ομάδες εστιάζουν συχνά στις συγκεκριμένες ανάγκες τους.
Διάχυση της Εξουσίας: Η αποκεντρωμένη διοίκηση μπορεί να οδηγήσει σε διάχυση της εξουσίας και της ευθύνης, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η λήψη αποφάσεων και η εφαρμογή ορισμένων πολιτικών.
Κίνδυνος Έλλειψης Συνοχής: Η έλλειψη ενότητας και συνοχής στις αποφάσεις και τις ενέργειες μπορεί να οδηγήσει σε αντιφάσεις και διχασμούς εντός της εταιρείας
Αυξημένο κόστος: H αποκεντρωμένη διοίκηση έχει αναπόφευκτα αυξημένο κόστος δεδομένης της αναγκαιότητας για μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού και κατά συνέπεια της ανάγκης για μεγαλύτερες εγκαταστάσεις γραφείων και παραγωγής.
Και η κεντρική και η αποκεντρωμένη διοίκηση έχουν η κάθε μία δικά της πλεονεκτήματα και είναι δεδομένο πως η απόφαση για την υλοποίηση μίας εκ των δύο μορφών διοίκησης εξαρτάται από παράγοντες, όπως ο αριθμός των εργαζομένων, το μέγεθος της εταιρείας,η γεωγραφική θέση των κεντρικών γραφείων και του εκάστοτε παραρτήματος και από το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η κεντρική διοίκηση μιας εταιρείας δίνει τη δυνατότητα μέσω της συγκεντρωτικής διαχείρισης της πλειοψηφίας των ζητημάτων, την διατήρηση κοινής πολιτικής, χωρίς αστοχίες και αποκλίσεις από την κεντρική οδηγία. Για παράδειγμα, το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, κεντρικά μπορεί να επιλέξει προσωπικό με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας, δεδομένου ότι γνωρίζει όλες τις επιλογές που έχουν προηγηθεί. Έτσι επιτυγχάνεται αξιοσημείωτη ομοιογένεια, πράγμα που ενισχύει την ταυτότητα της εταιρείας. Το ίδιο ισχύει και για το τμήμα marketing, όπως και για το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών.Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως η αποκεντρωμένη διοίκηση δεν μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη που σχετίζονται με την αποδοτικότητα της εταιρείας, αν αξιοποιηθεί υβριδικά με την κεντρική.
Πιο συγκεκριμένα κάθε εταιρεία θα μπορούσε να ταξινομήσει τα ζητήματα που προκύπτουν σε καθημερινή βάση σε ζητήματα που απαιτούν επίλυση κεντρικά και σε ζητήματα που μπορούν να επιλυθούν από το προσωπικό του εκάστοτε παραρτήματος. Για παράδειγμα το τμήμα ΙΤ των κεντρικών γραφείων μιας εταιρείας θα μπορούσε να υλοποιηθεί καθημερινές εργασίες που αφορούν τον διαμοιρασμό και την κοινή χρήση μεταξύ των υποκαταστημάτων ή ζητήματα που αφορούν τους server, ενώ σε τοπική κλίματα ο εκάστοτε ΙΤ τα ζητήματα που αφορούν τη θέση εργασίας του κάθε υπαλλήλου του υποκαταστήματος, όπως για παράδειγμα την εγκατάσταση ή την αναβάθμιση ενός λογισμικού σε ένα H/Y.
Αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα κάθε μορφής διοίκησης είναι πραγματικά εφικτό να επιτευχθεί αυξημένη παραγωγικότητα, λιγότερες καθυστερήσεις και αστοχίες και τελικά μεγαλύτερο ποσοστό αποτελεσματικότητας σε σχέση με μία αμιγώς κεντρική ή αποκεντρωμένη μορφή διαχείρισης μιας εταιρείας.
